Minister Ploumen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) heeft de Tweede Kamer per brief geïnformeerd over het stopzetten van de Schenkingsfaciliteit ORIO 2012. In het voorjaar van 2015 komt er een nieuw programma voor publieke infrastructuur onder de naam Developmentally Relevant Infrastructure Investment Vehicle (DRIVE).

Geen openstellingen meer voor ORIO
In 2014 zal er geen nieuwe ronde voor projectvoorstellen onder ORIO opengesteld worden. Het programma is gesloten voor nieuwe aanvragen. De resterende maanden van 2014 worden gebruikt om het nieuwe DRIVE-programma en de bijbehorende beleidsregels in de Staatscourant te publiceren en programma-instructies te ontwikkelen.

Kernelementen DRIVE
Kernelementen van het nieuwe programma zijn ontwikkelingsrelevantie, flexibiliteit en concessionele financiering voor het gehele project. Uitgangspunt daarbij is actieve betrokkenheid van het (Nederlandse) bedrijfsleven. Die betrokkenheid wil Ploumen bevorderen door opdrachten voor projecten in een zo vroeg mogelijk stadium aan te besteden. Ook wordt het voor lokale overheden mogelijk om al ontwikkelde projecten (al dan niet in samenwerking met bedrijven) voor DRIVE in te dienen.

De besluitvorming over de implementatie van een project valt voortaan samen met de selectie van een project. Hiermee komt de huidige dubbele beoordeling van projecten te vervallen. Tot slot wordt de mogelijkheid van complete concessionele projectfinanciering geïntroduceerd, waardoor de financieringszekerheid wordt vergroot.

Ontwikkelingsrelevantie
DRIVE richt zich vooral op de minst ontwikkelde landen en de overgangslanden op de landenlijst voor privatesectorontwikkeling en het Dutch Good Growth Fund. Het programma spitst zich toe op privatesectorontwikkeling en is ondersteunend aan de speerpunten voedselzekerheid, water, seksuele en reproductieve gezondheidszorg en rechten, en de doelstellingen van Nederland op het gebied van klimaatrelevante investeringen.

De potentiële ontwikkelingsimpact van projecten wordt op eenduidige wijze en vroeg in het proces vastgesteld. Waar mogelijk verwijzen projecten naar nationale prioriteiten en plannen, alsmede de samenhang met andere Nederlandse initiatieven.
Projecten worden gerangschikt naar ontwikkelingsrelevantie en kwaliteit. Alle projecten moeten voldoen aan de vereisten van Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen met focus op de OESO-richtlijnen en de zogenaamde IFC Performance Standards.

Uitvoering
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland zal het programma gaan uitvoeren en vervult een makelaarsrol voor de projectidentificatie in de landen waar DRIVE zich vooral op richt. RVO overlegt hierover met de lokale overheid, de Nederlandse ambassade, ngo’s, andere donoren en het aanwezige bedrijfsleven. Ook houdt RVO rekening met Nederlandse initiatieven op het terrein van de speerpunten.

Flexibele projectcyclus
De ontwikkelingsfase vervalt binnen DRIVE als fase voorafgaand aan de implementatie van projecten. DRIVE neemt projectaanvragen van landen in behandeling in verschillende stadia van ontwikkeling. Wordt een project geselecteerd, dan is dat voor de volledige implementatie van het project. De reikwijdte, de ontwikkelingsrelevantie en de kosten van het project moeten helder zijn voor beoordeling en selectie.

Tijdens de projectselectie wordt vastgesteld of en wat er nog moet gebeuren voor de verdere projectontwikkeling met het oog op de aanbesteding van het project.
Projectopdrachten worden in een zo vroeg mogelijk stadium van de projectcyclus aanbesteed op basis van economisch meest voordelige aanbieding. Dat wil zeggen dat selectie niet plaatsvindt op basis van de laagste prijs, maar op grond van de beste prijs-kwaliteitverhouding, inclusief de eerder genoemde IMVO-vereisten. Uitgangspunt is aanbesteding op basis van concept design in plaats van detailed design zoals nu onder ORIO vaak het geval is. De gehanteerde contractvormen zijn bij voorkeur design and build of design, build and maintenance contracten.
Onderzocht wordt of in voorkomende gevallen zogenaamde unsolicited proposals op positieve wijze geaccommodeerd kunnen worden in het kader van aanbestedingen zodat een bedrijf al in een vroeg stadium oplossingen kan aandragen voor infrastructurele uitdagingen zonder het risico dat een concurrent er moeiteloos met zijn oplossing vandoor gaat.

Technische assistentie-faciliteit
DRIVE omvat een technische assistentie-faciliteit om landen die zelf onvoldoende capaciteit hebben, te ondersteunen bij het formuleren en in de markt zetten van goede projecten. Deze technische assistentie is voor advies en capaciteitsopbouw, bijvoorbeeld bij het identificeren en formuleren van projecten (haalbaarheidsstudies). Ook kan ondersteuning worden verleend voor eventuele verdere ontwikkeling van projecten na selectie en voor de formulering en begeleiding van de aanbesteding. Dit om zeker te stellen dat de aanbesteding voldoet aan de IMVO-eisen en projecten voldoen aan de hoogste kwaliteitsstandaarden.

Concessionele financiering voor het gehele project
DRIVE wordt ook gebruikt om met schenkingen de leningsvoorwaarden voor de projectfinanciering te verzachten. Doel is complete financiering van projecten te realiseren. In deze opzet ondersteunt RVO landen bij het vinden en afsluiten van een lening bij een financiële instelling voor de totale kosten van projecten. Uit de DRIVE bijdrage kunnen dan bepaalde kosten worden betaald, zoals de rentekosten en de premie voor de exportkredietverzekering (EKV) op basis waarvan de lening is verstrekt.

De minst ontwikkelde landen kunnen daarnaast aanspraak maken op een tegemoetkoming om waar nodig de voorgeschreven concessionaliteit te halen op basis van de geldende internationale afspraken over schuldhoudbaarheid.
DRIVE financiert waar mogelijk ook publiek-private projecten, waarbij met de publieke investering van DRIVE private financiering wordt aangetrokken. Dit kan nog makkelijker als DRIVE zelf leningen verstrekt of zelf in het risicokapitaal van een infrastructuurproject deelneemt. Ploumen gaat onderzoeken of dit in de toekomst mogelijk is.

Zie hier voor de gehele kamerbrief.