De Europese Commissie (EC) bracht op 30 november haar voorstel naar buiten voor een nieuw Kaderprogramma voor Research en Innovatie: Horizon 2020. Dit programma loopt van 2014 tot 2021 met een budget van ruim 80 miljard euro. Het voorstel wordt voorgelegd aan de Raad en het Europees Parlement en definitieve besluiten zullen in 2013 vallen.
U kunt het voorstel vinden op de website van de EC.

Nieuwe aspecten
In Horizon 2020 worden het Kaderprogramma voor Onderzoek en Technologische Ontwikkeling (nu bekend als KP7), het Europees Instituut voor Innovatie en Technologie (EIT) en de innovatiegerelateerde onderdelen uit het Concurrentiekracht en Innovatieprogramma (CIP) samengevoegd tot één programma. Het programma richt zich op 3 pijlers:
Versterking van de excellente kennisbasis, versterking van de concurrentiekracht en aanpak van maatschappelijke uitdagingen. Onderzoek en innovatie worden geïntegreerd gestimuleerd van idee tot markttoepassing en de regels worden vereenvoudigd.

Opbouw Horizon 2020
1. Excellente Kennisbasis (27,8 miljard euro)
Versterking van de kwaliteit (excellentie) van de Europese kennisbasis door:

  1. De Europese Onderzoeksraad (ERC), ter ondersteuning van vrij en ongebonden onderzoek van de beste onderzoekers;
  2. Gezamenlijk onderzoek naar veelbelovende toekomstige en opkomende technologieën;
  3. Marie Curie acties, ter bevordering van de opleiding en de mobiliteit van onderzoekers;
  4. Onderzoeksfaciliteiten die toegankelijk zijn voor alle onderzoekers in Europa en daarbuiten.

2. Industrieel Leiderschap (20,3 miljard euro)
Versnelling van de ontwikkeling van technologie en innovatie, die het fundament vormen voor de concurrentiekracht van het Europese bedrijfsleven door:

Leiderschap in sleutel- en industriële technologieën, zoals ICT, nanotechnologie, materialen, biotechnologie, productieprocessen en ruimtevaart
Toegang tot risicokapitaal
Ondersteuning voor het innovatieve mkb

3. Maatschappelijke uitdagingen (35,9 miljard euro)
Dit onderdeel richt zich op 6 grote maatschappelijke uitdagingen.

  1. Gezondheid, demografische veranderingen en welzijn
  2. Voedselzekerheid, duurzame landbouw en de bio-economie
  3. Veilige, schone en efficiënte energie
  4. Slim, groen en geïntegreerd transport
  5. Klimaatactie, een efficiënt gebruik van hulpbronnen, grondstoffen
  6. Een inclusieve, innovatieve en veilige maatschappij

Overige programma’s binnen Horizon 2020

Vanuit Horizon 2020 worden ook gefinancierd:

  1. Het Europees Instituut voor Innovatie en Technologie (EIT)
  2. Het EIT zal een belangrijke rol vervullen bij het integreren van de kennisdriehoek van onderwijs, onderzoek en innovatie. Het aantal kennis- en innovatiegemeenschappen van het EIT wordt vergroot.
  3. Het gemeenschappelijk onderzoekscentrum (JRC)
  4. Het JRC is het eigen onderzoekscentrum van de Europese Commissie en doet onderzoek ter ondersteuning van het beleid van de Unie
  5. Onderzoek en innovatie op het terrein van kernfusie-onderzoek en kernenergie zoals voorzien in het Euratom verdrag.

Vereenvoudiging en management
Horizon 2020 wordt vereenvoudigd ten opzichte van de eerdere programma’s om zo de beste onderzoekers en de meest innovatieve bedrijven aan te trekken. De volgende maatregelen worden voorgesteld:
– Eén set van deelnameregels voor alle onderdelen van Horizon 2020, met zo veel mogelijk gelijkluidende regels rond financiering, evaluatie en intellectueel eigendom;
– Eenvoudiger financieringsregels waarbij meer gebruik gemaakt zal worden van forfaitaire bedragen, lump sums of beurzen (nb: de mogelijkheid actual indirect cost vervalt);
– Snellere en meer op vertrouwen gebaseerde afhandeling van afgesloten projecten met minder controledruk
– Eén gebruiksvriendelijk IT-platform (e-H2020) als loketfunctie voor deelnemers.

De Commissie wil een groter deel van haar werk extern plaatsen. De uitvoerende agentschappen worden versterkt en mogelijk tot verdere specialisatie aangezet.
Ook worden de partnerschappen in het kader van artikel 185 en artikel 187 (de gezamenlijke technologie-initiatieven) gecontinueerd.
Versterkte deelname van MKB

De Commissie wil een grotere deelname van mkbs. Ongeveer 15% van het totale budget van de onderdelen ‘maatschappelijke uitdagingen’ en ‘leiderschap in sleutel- en industriële technologieën’ gaat naar het mkb. Vereenvoudiging van administratieve lasten, één loket, en het beter beschikbaar maken van risicokapitaal juist voor het mkb samen met de grotere nadruk van het hele programma op innovatie moet hieraan bijdragen. Daarnaast komen er 2 specifieke mkb-instrumenten:

1. Een nieuw mkb-instrument dat voortbouwt op het SBIR-model. Dit instrument moet toegankelijk zijn voor alle mkb-bedrijven die met innovatieve oplossingen komen ongeacht of deze high tech, onderzoeksgedreven, sociaal-innovatief of gericht op innovatie van diensten zijn. Financiering wordt in verschillende fasen verdeeld: een haalbaarheidsfase, een uitvoeringsfase en vervolgondersteuning.
2. Een vervolg van het al bestaande Eurostars, het mkb-programma dat wordt uitgevoerd in partnerschap met de lidstaten en het Eureka-netwerk.
Het verspreiden van excellentie en verbreding van deelname

Horizon 2020 zal gebaseerd blijven op het bevorderen van excellentie. Financiering van onderzoek zal dus ook in de toekomst alleen beschikbaar zijn voor de beste onderzoekers en de meest innovatieve bedrijven. Om een ‘stairway to excellence’ te bouwen kondigt de EC een betere aansluiting aan met het cohesiebeleid. Ondersteuning van regio’s om onderzoek- en innovatiecapaciteit op te bouwen zal vanuit het cohesiebeleid plaats vinden.